Η Κύπρος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με το ψηλότερο ποσοστό κατοίκων με πανεπιστημιακή μόρφωση.
Μετά το 1960 και ακόμη περισσότερο μετά το 1974 θεωρείται μόδα, απαραίτητο όλα τα παιδιά τελειώνοντας τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση να προχωρήσουν στην τριτοβάθμια. Κι αυτά που έχουν κλίση κι αυτά που δεν έχουν. Κι όσα δεν το καταφέρνουν να καταλήγουν συχνά στην αυτοϋποτίμηση, και σε αισθήματα κατωτερότητας
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είμαστε και μορφωμένος λαός. Η μόρφωση είναι ευρεία έννοια, κατά τη γνώμη μου. Δεν περιλαμβάνει μόνο το να περάσεις τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο και να πάρεις το πτυχίο σου. Αυτό είναι ένα κομμάτι σημαντικό και όντως έχει ανθρώπους, οι οποίοι μοχθούν ιδιαίτερα για να το πετύχουν, αν και δεν τους βγαίνει «φυσικά» και είναι αξιέπαινοι για αυτό. Είναι ένα πρώτο βήμα για την πρόσβαση στη γνώση και την παιδεία.
Η σύγχρονη τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι τόσο κατακερματισμένη, που μπορεί να παράγει γρανάζια της μηχανής που να δουλεύουν επαρκώς. Παράγει όμως πολύπλευρα μυαλά; Ανθρώπους που αναζητούν με λαχτάρα τη γνώση, την επίγνωση και την πνευματική πρόοδο;
Ανθρώπους που διαβάζουν βιβλία από ευχαρίστηση, που λατρεύουν τις συζητήσεις πάνω σε φιλοσοφικά και ιδεολογικά θέματα, που προβληματίζονται, που πειραματίζονται φιλοσοφικά και γνωσιολογικά και που καταλήγουν στο Σωκρατικό «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», που για μένα είναι η επιτομή της γνώσης και η πιο λιτή περιγραφή της μεταμοντέρνας διανόησης;
Η ζωή είναι πολύπλοκη και αναπάντεχη. Τα πράγματα δεν έρχονται ποτέ όπως τα περιμένουμε. Ο Ηράκλειτος το αποτύπωσε τόσο εύστοχα στο «τα πάντα ρει». Η μόρφωση μας και η παιδεία μας, μπορούν πραγματικά να μας ανεβάσουν το δείκτη της διανοητικής και συναισθηματικής μας ευφυΐας, αν μας βοηθήσουν στο να γίνομαι πιο ευέλικτοι και να μπορούμε να προσαρμοζόμαστε σε νέες, αναπάντεχες συνθήκες. Γιατί στην ουσία η διανοητική νοημοσύνη μετράει την προσαρμογή σε εξωτερικές συνθήκες και η συναισθηματική σε εσωτερικές.
Αυτά για τροφή για σκέψη. . .
Θέλω να πιστεύω πως έχουμε ψηλότερα επίπεδα ουσιαστικής μόρφωσης ως λαός, από ότι δείξαμε μέχρι σήμερα. Πως μπορούμε να απαγκιστρωθούμε από αγκυλώσεις του παρελθόντος και να εστιαστούμε στο παρόν και στο μέλλον μας, επιδεικνύοντας την ανάλογη ευελιξία, ώστε να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Και ουσιαστικά, και οικονομικά και πνευματικά. Το εύχομαι ολόψυχα!
Θέκλα Πετρίδου
Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας
